Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΜΟΥ ΗΡΩΑΣ… Ο ΛΥΚΟΣ!
Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για τον λύκο στην Πάρνηθα και την Ελλάδα

Αγαπητοί και αγαπητές εκπαιδευτικοί,

Το Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για τον λύκο στην Πάρνηθα και την Ελλάδα με τον γενικό τίτλο: «Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΜΟΥ ΗΡΩΑΣ… Ο ΛΥΚΟΣ» απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες της Προσχολικής Εκπαίδευσης (μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού με τις ανάλογες προσαρμογές από τον/την εκπαιδευτικό). Ο γενικός σκοπός του είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τα μικρά παιδιά για την επανεμφάνιση του λύκου στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας, αλλά και για τη βιολογία και την οικολογία του είδους στην Ελλάδα. Το εκπαιδευτικό υλικό αποτελείται από 4 βιντεοπαρουσιάσεις με τον γενικό τίτλο του προγράμματος και τους εξής υπότιτλους: 1) ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ, 2) ΤΟ ΠΙΚ ΝΙΚ, 3) ΤΟ ΚΥΝΗΓΗΤΟ, 4) ΤΑ ΧΑΡΙΣΜΑΤΑ. Η κάθε βιντεοπαρουσίαση συνοδεύεται από 4 Δραστηριότητες και από Οδηγίες Υλοποίησης και το πρόγραμμα συνολικά μπορεί να αξιολογηθεί από τον/την εκπαιδευτικό συμπληρώνοντας την αντίστοιχη φόρμα αξιολόγησης.

Οι παιδαγωγικές αρχές του συνδέονται με αυτές που ορίζονται στο Πρόγραμμα Σπουδών για την Προσχολική Εκπαίδευση. Επιδιώκεται, λοιπόν, η προσέγγιση του θέματος στο πλαίσιο της ολιστικής μάθησης: μέσα από τα 4 σπονδυλωτά κεφάλαια της ιστορίας παρουσιάζεται ο λύκος στη βιολογία, την οικολογία, τα παραμύθια, τη λογοτεχνία και την ιστορία, ενώ οι δραστηριότητες που προτείνονται συνδέονται με ενότητες από τα Θεματικά Πεδία του Προγράμματος. Όλο το υλικό είναι ψηφιακό και έχει πολυτροπικό χαρακτήρα αξιοποιώντας ποικίλες πηγές πληροφόρησης (σκίτσα, κόμικ, φωτογραφίες, μουσική, βίντεο, σχέδια, επιστημονικές πληροφορίες) και στοχεύει στη δημιουργική συμμετοχή όλων των παιδιών με δραστηριότητες που υλοποιούνται είτε εξατομικευμένα (π.χ. τα φύλλα των Δραστηριοτήτων) είτε ομαδικά (π.χ. οι δραστηριότητες των βιντεοπαρουσιάσεων, που μπορούν να προσεγγιστούν διαδραστικά και ομαδικά από τον/την εκπαιδευτικό ή η Δραστηριότητα «Μιλάω» όπως το λυκάκι, στην οποία προτείνονται 2 διαφορετικά ομαδικά παιχνίδια με κάρτες). Στοχεύει, επομένως, και στην καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων, προτείνοντας θεματικές και περιεχόμενα στα οποία τα μικρά παιδιά καλούνται να εκφράσουν τη γνώμη τους (π.χ. στην 2η βιντεοπαρουσίαση ΤΟ ΠΙΚ ΝΙΚ υπάρχει η ερώτηση: «Εσείς παιδιά τι γνώμη έχετε για τον λύκο;») ή να μάθουν πώς πρέπει να συμπεριφέρονται κατά την επίσκεψή τους στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας κ.ά, αλλά και προωθεί τη διερευνητική μάθηση (και μέσα από τις βιντεοπαρουσιάσεις αλλά και μέσα από τις Δραστηριότητες τα παιδιά, με παιγνιώδη κυρίως τρόπο, ανακαλύπτουν τον λύκο ως είδος της ελληνικής βιοποικιλότητας).

Όλα τα παραπάνω μπορούν να υλοποιηθούν με την πολύτιμη δική σας συμβολή. Γνωρίζοντας τη δική σας τάξη και τις εκπαιδευτικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες των μαθητών και μαθητριών σας μπορείτε να επιλεξετε, να προσαρμόσετε και να αναδιαρθρώσετε το υλικό, όπως εσείς θεωρείτε ότι θα είναι πιο αποτελεσματικό. Οι βιντεοπαρουσιάσεις, που αποτελούν ενιαία ιστορία αλλά με σπονδυλωτες θεματικές ενότητες, οι διαφορετικές Δραστηριότητες για την κάθε βιντεοπαρουσίαση και οι Οδηγίες Υλοποίησης με επιπλέον διδακτικό και πληροφοριακό υλικό ευελπιστούμε να συνδράμουν ενισχυτικά στο δημιουργικό και εκπαιδευτικό σας έργο.

Παρακάτω, γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση του περιεχομένου του εκπαιδευτικού προγράμματος.

Ποια είναι η ιστορία

Ο Σάββας είναι ένα παιδί που ζει στην Αθήνα και γίνεται 5 χρονών. Αποφασίζει να γιορτάσει τα γενέθλιά του στην Πάρνηθα με τους φίλους και τους γονείς του, γιατί εκεί ζει ο αγαπημένος του ήρωας: ο λύκος! Στην Πάρνηθα, μια αγέλη λύκων έχει κι αυτή χαρές, καθώς το πιο μικρό λυκάκι της γιορτάζει και αυτό και γίνεται 1 έτους. Η συνέχεια στις οθόνες σας…

Ποιοι είναι οι ήρωες της ιστορίας

	Ο Σάββας: γίνεται 5 ετών. Αγαπημένος του ήρωας είναι ο λύκος και έχει ένα σκυλάκι, τον Τάκη.
	Η Λίνα: συνομήλικη του Σάββα και φίλη του. Της αρέσουν πολύ τα παιχνίδια και τα πειράγματα.
	Ο Μάριος: συνομήλικος του Σάββα και καλός του φίλος. Του αρέσει πολύ να παίζει με τον Τάκη το σκυλάκι.
	Η Άννα: συνομήλική του Σάββα και φίλη του. Έχει συνέχεια απορίες και της αρέσει να μαθαίνει.
	Οι γονείς του Σάββα: τους αρέσουν οι εκδρομές στη φύση και πάντα εξηγούν με τον καλύτερο τρόπο τους κανόνες στα παιδιά.

Τα μέλη της αγέλης των λύκων είναι:

	Το νεαρό λυκάκι: ο πρωταγωνιστής από την αγέλη των λύκων. Είναι περίπου 1 έτους. Τα άλλα 3 μικρά λυκάκια είναι αδέλφια του από την ίδια γέννα. Έχει και 1 μεγαλύτερο αδερφό από προηγούμενη γέννα. Είναι ζωηρό και βιάζεται να μεγαλώσει!
	Η μαμά λύκαινα: ο αρχηγός της αγέλης και μαμά όλων των λύκων. Μαζί με τον μπαμπά λύκο αποτελούν το αρχηγικό ζευγάρι της αγέλης. Είναι αυτή που θέτει τους κανόνες και προστατεύει πολύ τα μικρά της.
	Ο μπαμπάς λύκος: μαζί με τη μαμά λύκαινα είναι οι γονείς των νεαρών λύκων και το αρχηγικό ζευγάρι της αγέλης. Αναλαμβάνει κυρίως τη φροντίδα της αγέλης.
	Ο θείος λύκος: ένας μοναχόλυκος που εντάχθηκε στην αγέλη και ζει χρόνια μαζί με το αρχηγικό ζευγάρι. Είναι καλός και αγαπάει την αγέλη. Ως μεγάλος, όμως, όλο και θυμάται να πει και κάποια ιστορία που έζησε…
	Ο μεγάλος αδερφός λύκος: έχει γεννηθεί σε προηγούμενη γέννα από τα μικρά λυκάκια. Προστατεύει τα αδερφάκια του και έχει αναλάβει μέρος της εκπαίδευσής τους.
	Τα 3 μικρά λυκάκια: είναι αδέρφια του πρωταγωνιστή νεαρού λύκου. Έχουν τον νου τους κυρίως στα παιχνίδια και όχι στις δουλειές των μεγάλων.

Οι βιντεοπαρουσιάσεις

Παρουσιάζουν την αφήγηση μιας ιστορίας. Τα παιδιά μπορούν να την απολαύσουν με 2 τρόπους:
1. Τη διαβάζει ο/η εκπαιδευτικός μέσα στην τάξη προβάλλοντας το βίντεο σε οθόνη.
2. Ο/η εκπαιδευτικός τυπώνει και τις 4 βιντεοπαρουσιάσεις και τις διαβάζει ως μια ενιαία ιστορία.

Η ιστορία έχει διαμορφωθεί ως διπλή αφήγηση (αφήγηση από τα παιδιά - αφήγηση από τους λύκους) και εμπεριέχει σημεία αλληλεπίδρασης (δραστηριότητες) με τους/τις μαθητές/τριες.
Πρόκειται για ένα σύγχρονο παραμύθι, που αφηγείται την ιστορία του λύκου από τη σκοπιά της Βιολογίας, της Οικολογίας και υπό το πρίσμα της σύγχρονης Διδακτικής και Παιδαγωγικής επιστήμης. Επιδιώκει να αποδομήσει τις στερεοτυπικές εικόνες για τον λύκο και να δημιουργήσει μια νέα φιλοπεριβαλλοντική προσέγγιση.

Οι Οδηγίες Υλοποίησης

Περιλαμβάνουν τη στοχοθεσία, τους τροπους διδακτικής αξιοποίησης της κάθε βιντεοπαρουσίασης, πολυτροπικές πληροφορίες για τις θεματικές ενότητες και ενδεικτική βιβλιογραφία. Χωρίζονται σε «σκηνές», με μια σύντομη περιγραφή του τι παρουσιάζεται στη
συνέχεια της ιστορίας. Οι Οδηγίες λειτουργούν υποστηρικτικά για τον/την εκπαιδευτικό κατά την εφαρμογή των βιντεοπαρουσιάσεων και των Δραστηριοτήτων, αλλά και για την περαιτέρω πληροφόρησή του στα ζητήματα που πραγματεύεται το πρόγραμμα.

Οι Δραστηριότητες

Για κάθε βιντεοπαρουσίαση υπάρχουν τουλάχιστον 4 δραστηριότητες διαθέσιμες και ορισμένες προσφέρονται για επέκταση. Δηλαδή, ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να επεκτείνει τη θεματική που αναδύεται σε μια βιντεοπαρουσίαση με διαθεματικό τρόπο, ώστε να διαπερνά διαφορετικά γνωστικά πεδία, όπως για παράδειγμα η θεματική της αγέλης και η σύνδεση με την οικογένεια. Κάθε δραστηριότητα είναι σχεδιασμένη έτσι, ώστε να διευκολύνεται ο/η εκπαιδευτικός στην υλοποίησή τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Οι περισσότερες δραστηριότητες είναι σχεδιασμένες ως εκτυπώσιμα φύλλα εργασίας. Ωστόσο, αρκετές από αυτές μπορούν να υλοποιηθούν και ομαδικά με την κατάλληλη προσαρμογή. Σε κάθε δραστηριότητα, υπάρχει μια θεματική εισαγωγή, η σύνδεση με το Πρόγραμμα Σπουδών για την Προσχολική Εκπαίδευση όσον αφορά τις Θεματικές Ενότητες και τα Θεματικά Πεδία, αλλά και συνάφεια με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Επιπλέον, αναφέρονται τα υλικά και αναλυτικά τα βήματα της διαδικασίας υλοποίησης. Όπου χρειάζεται, έχει συμπεριληφθεί και εναλλακτική διαδικασία υλοποίησης, λαμβάνοντας υπόψη ιδιαιτερότητες που μπορεί να υπάρχουν σε μια ομάδα παιδιών ή για να μπορούν να προσαρμοστούν στο αναπτυξιακό επίπεδο των παιδιών. Τέλος, στις
δραστηριότητες αντιστοίχισης ή συμπλήρωσης δίνονται οι απαντήσεις στον/στην εκπαιδευτικό.

Αξιολόγηση προγράμματος

Η αξιολόγηση γίνεται μέσω ενός φύλλου με σύντομες ερωτήσεις κλειστού τύπου και μία ερώτηση ανοικτού τύπου, στην οποία ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να προτείνει βελτιώσεις ή να καταθέσει απόψεις, βιώματα, συναισθήματα και αντιδράσεις που προέκυψαν κατά την υλοποίηση. Η αξιολόγηση είναι σημαντική από την πλευρά των εκπαιδευτικών, για την ανατροφοδότηση και την περαιτέρω βελτίωση του προγράμματος.